साढ़े़ बारे च

अवलोकन

ग्रांई विकास ते पंचैती राज विभाग गरीबी अन्मूलन कार्यकम ते होर समाजिक ते माली उत्थान विकासात्मक योजनाए़ं गी ग्रांई उत्थान लेई लागू करने ते स्थानीय स्व सरकार जां पंचैते दे संस्थानें गी ठोस बनाने लेई जम्मेदार ऐ। ग्रांई विकास ते पंचैती राज विभाग दा उददेश्य , उतरदायी जवाबदेह , पारदर्शी ते लोकें दे सहाबै नुसार प्रशासन प्रदान करना ऐ। इस उददेश्य गी पूरा करने गितै ग्रांई विकास ते पंचैती राज विभाग प्रयास करा दा ऐ।
1 बक्ख - बक्ख रोेजगार स्रजन योजनाए़ गी लागू करने दे माध्यम लेई रोेजगार दे अवसर प्रदान करना।
2 ग्रांइ अवसंरचना प्रदान करना जिंया ग्रांइ सङका, स्क्ूल , भवन , ग्रांइ झुग्गियॅा, रस्ते, गलीया ते नालीया, समुदायिक चकित्सा केंद्र, पशु माल -बच्छु देखरेख केद्र, समान्य सुवधा केद्र, टैंक, तला बगैरा।
3 गरीबी उन्मूलन कार्यक्रमें गी प्रभावी ढंगै कन्नै ते कशलता कन्नै लागू करने दे तरीकें गी ग्रांइ खेतर च जीवन स्तर गी उप्पर चुकना।
4 पंचैत स्तर ते ग्रांइ स्तर उप्पर अपने आपे गी अजादी देइये नियोजन दी प्रक्रया दा विकेंद्रीकरण करना।
5 वकास दी प्रक्रया च लोकें दे कम्में गी अग्गे बधाना।
6 निर्वाचित प्रतिनिधिएं ते विभाग दे अधिकारियें ते गी बक्ख -ंउचय बक्ख स्तरें उप्पर प्रशिक्षण्स प्रदान करने दे माध्यम कन्नै क्षमता निर्मान करना।
7 हर जिले च सतर्कता कोशिकाएं दे गठन दें माध्यम लेइे प्रशासन च पारदर्शीता ते जबाबदेही आहनना।
8 पंचैत दे वितीय ते प्रशासनिक शकितये दा विकलन करना।
9 सूचना प्रणाली प्रदान करना ते सारे पंचैते गी एन आइ सी दे माध्यम कन्नै जोडना।
पातीय स्तर उप्पर निदेशालय दा नेर्तत्व निदेशक देव दवारा किता जंदा ऐ। जेहडे ज्म्मू ते कश्मीर वितीय शकितयें पोथी दे संदर्मे च विभाग दा प्रमुख ऐ।   पद वरि-ुनवजयठ के ए एस / आइे ए एस अधिकारियें दवारा आयोजित कीता जंदा ऐ।
ओह पूरे प्रांत उप्पर प्रशासनिक ते वितीय निंयत्रण रखदा ऐ ते संयुक्त निदेशक, उप निदेशक, प्रांतिय प्रचार अधिकारी, लेखा अधिकारी, खण्ड विकास अधिकारी ते होर निदेशालय दे कर्मचारियें दवारा मदद कीति जंदि ऐ। एहदे अलावा अधीक्षण अभियंता ( आर ई डव्ल्यू ) कम्म निष्पादन कन्नै सरबंधत सारे तकनीकी मामलें दीयां दिख रेख करदे नै। संयुक्त निदेशक सारे प्रशासनिक मामले च निदेशक, ग्रांइ विकास गी मदद प्रदान करदे न। कनूनी मामले ते प्रशासन दे सरबंधत अनुशासनात्मक कार्यवाही, शकैतां ते होर सरबंधत मुददे प्रदान कीते जंदे न। उनेंगी वभाग दे विभागीय सतर्कता अधिकारी दे रूपै च नामित कीता जंदा ऐ। उपनिदेशक (योजना) प्रांतिय स्तर उप्पर योजनाएं दे निर्माण ते सरकार दे सामनै (समक्ष) पेस करने दे सरबंधत न। योजना ते विकास विभाग दे अनुमोदन लेई ओह खेतर च होआ करदी योजनाएं दे प्रभावी कार्यान्वयन च निदेशक, ग्रांइ विकास गी जरुरी मदद प्रदान करदे न। प्रांतिय प्रचार अधिकारी योजनाए दे प्रचार ते उपल्बधियें उप्पर रोशनी पाने दे सरबंधत मामलें च निदेशक, ग्रांइ विकास गी जरुरी मदद प्रदान करदे न।
खण्ड विकास अधिकारी शकैतां नपटाने, विकलाग लोकें दी शकैतां ते होर रोजे दे शकैती मामले ते पी आर सरबंधत मामलें नपटाने लेई स्थापत सेेल दे प्रभारी न। लेखा अधिकारी निदेशक, ग्रांइ विकास दे वितीय / खाते दे मामले च मदद प्रदान करदे न। ओह निदेशालय दे आहरण ते संवितरण अधिकारी बी हैन। ओह बजट गी त्यार करदे न ते गैर योजना व्यय दी नगरानी बी करदे न।

संगठन चार्ट

जम्मू संभाग

जम्मु डवीजन दी प्रोफाइल
केंद्र शासित प्रदेश जम्मु ते कश्मीर च जम्मु डवीजन च 10 जिले शामल न। जम्मु संभाग दा पूरा खेत्ररफल 26293 वर्ग मीटर ऐ। 148 समुदायक विकास खण्ड, जेहडे ग्रांइ विकास विभाग दे प्रशासनिक निंयत्रण च न। मंडल च हलका पंचैते दी कुल गिनतरी 2108 ऐ, ते 16196 पंच वार्ड न। भगोलक रूपै च डवीजन जम्मू दक्खन च पंजाव राज्य दे कन्नै लगदी हमालय दी पंचाल श्रेणी दे दक्खन च ऐ। जम्मू संभाग दे पूर्वी मोर्चे च कठुआ ते किश्तवाड जिले च पर्वतीय खेतर शामल न जेहडे हमालय राज्य परदेश कन्नै मेल खंदे न। केईं मौसमी ते बारह मीहने आहलियंॅा धाराएं वी हैन। जम्मु प्रांते दे मत्ता सारे हिस्से च संचाई दा संसादण वरखा ऐ मगर मदानी लाके च जियां जम्मु, सांबा, कठुआ जिलें च रणवीर नैहर, प्रताप नैहर ते रावी तवि नैहर कन्नै संचाई कीती जंदी ऐ। केंइयें जगहें उप्पर खूह, तलायें ते कूलैं दे पानी कन्नै भी संचाई कीती जंदी ऐ।
नक्शा
 
आबादी
 

क्र.सं.

जिला

क्षेत्र (वर्ग किलोमीटर)

ग्रामीण

शहरी

व्यक्तियों

पुरुष

महिला

व्यक्तियों

पुरुष

महिला

1

जम्मू

2342

764945

401603

363342

765013

412218

352795

2

सांबा

904

265283

139365

125918

53615

29759

23856

3

उधमपुर

2637

446777

232976

213803

108208

63810

44398

4

रियासी

1719

287671

151481

136190

26996

14980

12016

5

कठुआ

2502

526722

278126

248596

89713

47983

41730

6

डोडा

8912

377247

195430

181817

32689

18211

14478

7

किश्तवाड़

1644

215831

111986

103845

14865

8179

6686

8

रामबाण

1329

271902

142317

129585

11811

6815

4996

9

राजौरी

2630

590101

310748

279353

52314

34603

17711

10

पूंछ

1674

438205

229774

208431

38630

22125

16505

 

Total

26293

4184684

2193806

1990880

1193854

658683

535171

प्रशासनिक इकाइयाँ

ग्रांइ विकास निदेशालय दी जिला / ब्लाक स्तर उप्पर इकाइयां एह न।  ग्रांइ विकास निदेशालय, जम्मू दे प्रशासनिक निंयत्रण च 10 जिले ते 148 ब्लाक न। जिला स्तर उप्पर प्रशासनिक सेट अप इस चाल्ली ऐ -ंउचय
1 सहायक / मदद आयुक्त वकास।
2 सहायक परियोजना निदेशक, डी आर डी ए।
3½ कार्यकारी अभियंता आर ई डव्ल्यू।
4 जिला पंचैत राज अधिकारी
ब्लाक स्तर उप्पर खण्ड विकास अधिकारी फील्ड कर्मचारियें दे माध्यम कन्नै बक्ख-ंउचयबक्ख योजनाएं दे तैहत कम्म योजनाएं दे निर्माण ते कार्यान्वान लेई जम्मेदार होंदे न, जिंदे च शामल न -ंउचय

1 पंचैत इंस्पेक्टर
2 कनिष्ठ अभियंता
3 ग्रांइ स्तरीय कार्यकता
4 मुखी सविका / ग्रांई सविका
5 मुखी सविका / ग्रांई सविका
6 व्रक्षारोपण पर्यवेक्षक / चौकीदार
7 सहायक / चौकीदार